MTB-hardtails - alles wat je moet weten over de klassieke mountainbikes

Geveerde voorvork, achter ongeveerd - waarom is de hardtail nog niet uitgestorven, ook al heeft iedereen in de scene het over volledig geveerde fietsen en e-MTB's? Omdat het gewoon een onverslaanbaar concept is. Want met alleen een geveerde voorvork, geen vering achter, geen onnodige technische fratsen op de fiets - dat heeft allerlei voordelen. Een mountainbike-hardtail is licht, vergt minder onderhoud dan fullys of e-mountainbikes, en is naar verhouding goedkoop. Dit maakt een hardtail tot de eerste keuze voor wie ofwel niet te veel wil uitgeven aan een MTB, maar ook voor fietspuristen die op zoek zijn naar een directe, lichtvoetige mountainbike die een zo ongefilterd mogelijke rijervaring biedt.

Tegelijkertijd zijn de huidige MTB-hardtails allesbehalve ouderwets: 27,5- of 29-inch-wielen, nu standaard op bijna alle mountainbikes, zijn hun triomftocht, die in de jaren 2010 begon, allang begonnen. De huidige frames zijn volledig ontworpen voor grotere wielen met moderne vormen. Daarnaast is er een volledig assortiment frame-materialen voor hardtails. Aluminium hardtails en hardtails van carbon domineren het assortiment, maar er zijn ook stalen hardtails en titanium hardtails. De nieuwste MTB-29-inch-hardtails laten niets te wensen over.

Tegenwoordig zijn er MTB-hardtails in een grote verscheidenheid aan modellen. Maar voordat we daar op ingaan, nemen we een kijkje in de geschiedenisboeken. Er is een heel specifieke reden waarom er zoveel hardtail-modellen zijn: in zekere zin wordt de hardtail beschouwd als de voorvader van de huidige MTB-modellen. Terwijl de eerste mountainbikes het nog zonder vering moesten stellen, raakten vanaf eind jaren tachtig verende vorken ingeburgerd. De RockShox One bijvoorbeeld, die in 1988 werd geïntroduceerd, was de eerste verende vork met 50 millimeter veerweg. Vanaf dat moment kwam de mountainbike-boom echt op gang – en het succesverhaal van de hardtail was niet meer te stoppen.

Hoewel een hardtail het moet doen met relatief weinig technische snufjes, heeft ook deze fietscategorie zich in de loop van de jaren verder ontwikkeld. Tegenwoordig zijn er hardtails voor verschillende toepassingsgebieden. De verschillen tussen de hardtails zitten in de zitpositie op de fiets, de rijeigenschappen en in de onderdelen. Vooral de verende voorvork, de remmen en de versnellingen, maar ook de wielen, kennen een grote diversiteit. Afhankelijk van de setup hebben de bikes 29-inch-wielen of 27,5-inch-wielen of beide (in het geval van Mullet-setups 29-inch-wielen voor en 27,5-inch-wielen achter). Hieronder hebben we de belangrijkste MTB-hardtails en hun verschillende kenmerken op een rijtje gezet.

Het compleet tegenovergestelde zijn de zogenaamde cross-country-hardtails, ook wel race-hardtails genoemd. Hier ligt de nadruk op een zo laag mogelijk gewicht en uiterst sportieve, directe rijeigenschappen. Om het gewicht laag te houden, zijn veel race-hardtails voorzien van carbon frames en hoogwaardige, lichtgewicht onderdelen. De geveerde vorken hebben 80 tot 100 millimeter veerweg. Daarom zijn cross-country-hardtails nooit goedkoop.

Trail-hardtails zijn ook interessant voor veeleisende, technisch ervaren bikers. Hier ligt de nadruk echter vooral op maximaal rijplezier in veeleisend terrein. Daarom hebben trail-hardtails verende vorken met ongeveer 120 millimeter veerweg, meestal solide wielen met brede banden en stevige, krachtige remmen. Trail-hardtails zijn verkrijgbaar met een frame uit aluminium en carbon.

Nauw verwant aan de trail-hardtail is de touring-hardtail. Het is de allrounder onder de hardtails, met een comfortabele tot ontspannen zithouding, evenwichtige stuureigenschappen en een verende voorvork met ongeveer 100 millimeter veerweg. Dit evenwichtige, veelzijdige karakter maakt deze fiets een goede keuze als je je wilt beginnen met off-road-rijden. Nog een pluspunt: bijna alle betaalbare hardtails zijn toer-hardtails.

Als je op zoek bent naar een aantrekkelijke combinatie van klimkarakteristieken en downhill-vaardigheden, dan is een all-mountain-hardtail een goede keuze. Deze fiets heeft een grotere veerweg van 120 tot 150 millimeter, maar tegelijkertijd is het een echte raket bergop. All-mountain-hardtails zijn daarom een heel goede keuze als je tijdens je tochten zo veelzijdig mogelijk wilt zijn – en op zoek bent naar de absolute kick, zowel bergop als bergaf.

Dirt-hardtails zijn exotischer voor bike-parken, trucs en sprongen. Ze hebben bijzonder stabiele aluminium frames en solide onderdelen uit de freeride-sector. Andere namen voor dit type MTB zijn dirt-jumper of dirt-jumper-hardtails.

Dirt-hardtails zijn tamelijk exotisch voor bike-parken, trucs en sprongen. Ze hebben bijzonder stabiele aluminium frames en solide onderdelen uit de freeride-sector. Andere namen voor dit type MTB zijn dirt-jumper of dirt-jumper-hardtails.

• cross-country-hardtail: extreem sportieve, lichtgewicht bikes voor racefietsers, waarbij zelfs de laatste gram gewicht wordt bespaard.
• trail-hardtail: stevige bikes met vrij veel veerweg en brede banden, voor technisch ervaren rijders in veeleisend terrein.
• all-mountain-hardtail: bijzonder veelzijdig, perfect voor tochten met veel hoogtemeters, waarbij downhill-plezier niet mag ontbreken.
• dirt- en street-hardtail: specialisten met uiterst stabiele frames en onderdelen voor het bike-park.

Zoals hierboven beschreven, hebben de verschillende hardtail-categorieën verschillende eigenschappen. Welke categorie je kiest, hangt vooral af van je persoonlijke voorkeuren. Er zijn echter een paar algemene dingen waar je op moet letten als je een hardtail koopt.

Aluminium of carbon, dat is de grote vraag als je een nieuwe bike wilt kopen. Het antwoord zit in je portemonnee: aluminium is het goedkopere framemateriaal, hardtails met carbon frames zijn duurder. Simpelweg omdat carbon als materiaal duurder is en ook de verwerking meer kost. Je ziet het verschil tussen een aluminium en carbon frame vooral aan de weegschaal: carbon is lichter dan aluminium, vandaar dat de beste hardtails altijd een carbon frame hebben. Qua framestabiliteit is er in principe geen verschil tussen carbon en aluminium.

Vooral bike-liefhebbers gaan bij hardtails ook voor staal of titanium. Framematerialen zijn speciale legeringen, die gangbaar waren in de tijd vóór aluminium en carbon. Van beide wordt gezegd dat ze bijzonder soepel rijden. Qua gewicht kan titanium aluminium zeker bijbenen, terwijl staal aanzienlijk zwaarder is. Een stalen hardtail is net zo duur als een goede aluminium hardtail, terwijl titanium hardtails in het bovenste derde deel van de prijsklasse zitten.

Wat voor hardtail je ook rijdt, het frame moet bij je passen. Je moet je lengte weten, de lengte van je benen en je armen. Dan kun je voor elke fiets de juiste framemaat berekenen. Bij BIKE24 bieden we een maatcalculator die je helpt de perfecte framemaat te berekenen. De maatcalculator houdt er zelfs rekening mee of je sportief, neutraal of comfortabel op de fiets wilt zitten.

Schijfremmen zijn nu absoluut gebruikelijk op mountainbikes – en dat geldt ook voor hardtails. Dat komt omdat schijfremmen onder alle omstandigheden, op droog en nat wegdek, constant goede en betrouwbare remprestaties leveren. Bovendien zijn schijfremmen onderhoudsarm en ongecompliceerd. Als je serieus off-road gaat rijden, is de disk-brake de rem bij uitstek.

In principe kun je voor MTB-hardtails kiezen uit twee versnellingssystemen: Shimano en Sram. Afhankelijk van de versnellingsgroep kun je kiezen uit één, twee of (heel zelden) drie kettingbladen aan de crank. Aan de achterkant zitten meestal elf of twaalf tandwielen, afhankelijk van de groep. De schakeltechniek is interessant: net als bij racefietsen zijn er bij mountainbikes zowel mechanische als elektrische systemen. Bij de eerste worden klassieke schakelkabels gebruikt om te schakelen. Bij de laatste gebeurt het verschuiven draadloos door middel van elektrische impulsen.

Elke hardtail heeft een verende voorvork. De veerweg, dat wil zeggen hoeveel centimeter de vork kan ingedrukt worden, hangt af van het gebruiksgebied - zoals hierboven beschreven bij de hardtail-categorieën. Bijna alle huidige verende vorken zijn luchtgeveerd: lucht in een kamer werkt als een veer. Dit systeem is licht en je kunt de vering gemakkelijk aanpassen aan je gewicht door de luchtdruk te regelen. Verende vorken van staal vind je op zeer goedkope hardtails. Hier werkt een stalen veer in plaats van lucht, daarom zijn stalen verende vorken zwaarder en kan de veer niet zo veelzijdig aan het gewicht van de fietser worden aangepast als een luchtvering.

• Hardtails zijn mountainbikes met een verende voorvork maar een starre achterbouw.
• Er zijn veel verschillende soorten hardtails. Touring-hardtails, cross-country-hardtails, trail-hardtails en dirt- en street-hardtails komen veel voor.
• Voordat je een hardtail koopt, moet je weten wat je ermee wilt doen. Ben je een allrounder, dan heb je voor dagelijks gebruik een touring-hardtail nodig; snelle bikers kiezen een cross-country-hardtail. Als je op zoek bent naar maximaal plezier op uitdagende trails, ben je blij met een trail-hardtail.
• Andere belangrijke criteria bij de aanschaf zijn het framemateriaal, de framemaat, de remmen, de verende voorvork en de overige uitrusting voor wat betreft de onderdelen.
• Zorg in elk geval voor de juiste framemaat. Die is essentieel, zodat je lang plezier kunt hebben van je nieuwe hardtail.
• Framemateriaal en uitrusting zijn vooral een kwestie van je eisen en de prijs. Hoe duurder een hardtail is, hoe lichter hij is, en hoe hoger de kwaliteit en dus duurzaamheid en technische verfijning van de onderdelen.